بر اساس آخرین آمار منتشر شده از NPD، کنسول بازی پلیاستیشن ۴ یعنی آخرین و جدیدترین کنسول بازی شرکت سونی در ماه گذشته توانسته به پرفروشترین کنسول نسل آینده آمریکا تبدیل شود. البته آمار و ارقام رسمی هنوز منتشر نشدهاند اما همانطور که سونی گفته، پلیاستیشن ۴ تقریبا دو برابر رقیب خود یعنی اکسباکس وان فروش داشته است.
البته این موضوع به معنی نقطه پایان جدال بین سونی و مایکروسافت نخواهد بود، اما بد نیست به این نکته توجه کنیم که سونی در آغاز این نسل از رقابتهای بین کنسولها چطور توانست به طور کاملا موثر و صحیح این رقابت نفسگیر را آغاز کند و تا به اینجا پیروز میدان شود. این شرکت ژاپنی هفت سال زمان داشت تا از اشتباهات خود در بازاریابی و فروش پلیاستیشن ۳ درس بگیرد و اینطور که مشخص است سونی خیلی خوب نقاط ضعف خود را شناخته و برای این رقابت موفق شده تا این نقاط ضعف را برطرف کند.
در ادامه تصمیمات کلیدی شرکت سونی را بررسی میکنیم که منجر به موفق شدن کنسول جدیدش یعنی پلیاستیشن ۴ شد و سبب شد که این کنسول آغازی فوقالعاده داشته باشد.
قیمت:
در آمریکا، نسخه پایهای کنسول اکسباکس وان در حال حاضر ۱۰۰ دلار گرانتر از نسخه پایهای پلیاستیشن ۴ است. مسلما قیمت کنسول یکی از مهمترین عواملی است که روی تصمیمگیری خریدار تاثیر مستقیم دارد و معمولا خریدار جذب محصولی میشود که قیمت ارزانتری دارد. با همان ۱۰۰ دلار خریدار میتواند چند بازی خوب بگیرد یا یک کنترلر دیگر بخرد.
جهت مقایسه میتوان اشاره کرد که نسخه پایهای پلیاستیشن ۳ در زمان انتشار در آمریکا ۴۹۹ دلار ارزش داشت که در واقع ۱۰۰ دلار از اکسباکس ۳۶۰ پریمیوم و ۲۰۰ دلار از اکسباکس ۳۶۰ کر گرانتر بود.
کنترلر:
خیلی از افراد این عقیده را دارند که کنترلر اکسباکس ۳۶۰، بهترین گیمپدی است که تا به حال ساخته شده است. در حالی که سونی تفاوت زیادی بین دوئلشاک ۲ و دوئلشاک ۳ ایجاد نکرد، ولی مایکروسافت برای اکسباکس ۳۶۰ کنترلر اکسباکس اورجینال را دچار تغییر و تحولات زیادی کرده.
اما مشخصا دوئلشاک ۴ را میتوان بهترین کنترلر ساخته شده توسط سونی دانست. این کنترلر نسبت به دوئلشاک ۳ یک پیشرفت کامل محسوب میشود و موفق شده رضایت اکثریت گیمرها را جلب کند. مایکروسافت هم به روز رسانی خود را برای کنترلر اکسباکس ۳۶۰ داشته و کنترلر خوبی برای اکسباکس وان طراحی کرده ولی بخش قابل توجهی از گیمرها هنوز هم کنترلر اکسباکس ۳۶۰ را به کنترلر اکسباکس وان ترجیح می دهند.
هدفگیری گیمرها:
از گذشته تا کنون، بازار هدف هر کنسول جدیدی افرادی بودند و هستند که به آنها گیمر می گویند. همیشه این بازیبازها و دوستداران پلتفرمها بودند که در اولین ماههای انتشار اقدام به خرید سختافزارهای جدید میکردند.
این گروه از افراد همواره از خرید پلتفرمهای جدید استقبال میکنند و برایشان مهم نیست صبر کنند تا قیمتها کاهش یابند. بیشتر از آن برایشان مهم است که در اسرع وقت به کنسولهای جدید دسترسی پیدا کنند و قبل از اینکه بازیهای برتر برای آن کنسول منتشر شوند، آن کنسول را خریداری کنند. سونی هم به خوبی این را میدانست و به همین خاطر بود که برای بازاریابی کنسول خود از یک شعار واضح و در عین حال هوشمندانه استفاده کرد: « این برای بازیبازها است. »
در عوض مایکروسافت بیشتر روی کینکت و ادغام سازیاش با تلویزیون تاکید داشت تا مصرفکنندگان دیگر را هدف بگیرد. با اینکه بخشی از تبلیغات اولیه این شرکت با اشاره به بازیهای اختصاصی مثل Titanfall، Forza 5 و Dead Rising 3 گیمرها را هدف گرفته بود اما در مجموع مایکروسافت روی مصرفکنندگان دیگر و نه گیمرها و بازیبازها تمرکز داشت.
پلیاستیشن پلاس:
سونی موفق شد که یکی از بزرگترین خطوط قرمز که میتوانست منجر به شکست پلیاستیشن ۴ شود را به یکی از برترین ویژگیهای این کنسول تبدیل کند. درست مثل اکسباکس ۳۶۰ و اکسباکس وان، سونی هم به شما پیشنهاد میکند که با پرداخت هزینهای معین عضو سرویسی شوید که به آن پلیاستیشن پلاس گفته می شود و این امکان را برای شما فراهم می کند که بتوانید با پلیاستیشن ۴ به صورت آنلاین چندنفره بازی کنید. با اینکه این یک عقبگرد نسبت به پلیاستیشن ۳ محسوب میشود، اما سونی به خوبی توانسته این عقبگرد را زیر سرویسی به نام Instant Game Collection پنهان کرده و در واقع آن را به یک پیشرفت تبدیل کند.
به عنوان بخشی از این عضویت ویژه، اعضای پلیاستیشن پلاس میتوانند یک سری از بازیهای ویدیویی را به صورت رایگان برای پلیاستیشن ۴، پلیاستیشن ۳ و همینطور پلیاستیشن ویتای خود دانلود کنند. برای پلیاستیشن ۴ در زمان انتشار کنسول، Contrast و Resogun قابل دانلود بودند ولی در ماه ژانویه Don’t Strave و در فوریه Outlast هم به این عناوین اضافه شدند.
اینها عناوینی کوچکتر از استودیوهایی مستقل بودند ولی هر کدام تجربهای خلاقانه و باکیفیت از سیستم به کاربر ارائه میدهند. چنین نوآوریای توانست یکی از بزرگترین مشکلات یک کنسول بازی در زمان انتشار را حل کند و آن مشکل چیزی نیست جز کمبود بازیها.
به طور خلاصه خریداران پلیاستیشن ۴ حس میکنند که نسبت به پولی که پرداخت کردهاند به امکانات بیشتر و باارزشتری دست یافتهاند. مایکروسافت هم نوآوری مشابهی به نام Games with Gold در اکسباکس ۳۶۰ دارد ولی در اکسباکس وان این ویژگی با گنجایش عناوینی که در پلیاستیشن پلاس دیده میشود هنوز وجود ندارد.
عشق هندی:
در راستای تقویت کمپین تبلیغاتی « این برای بازیبازها است »، سونی در کنفرانس خبری خود در E3 روی پشتیبانیاش از توسعهدهندگان مستقل تاکید کرد. تقریبا همه گیمرها و خبرنگاران حاضر در آن کنفرانس از این رویداد بسیار خوشحال بودند، به خصوص که این رویداد حمایت سونی از هند را نشان میداد، جایی که در حال حاضر استعدادهای جوان و خلاق این صنعت پرورانده میشوند.
برخی از بازیهایی که تا کنون نشان داده شدهاند همچون Transistor, Galak-Z و The Witness هنوز در حال توسعه هستند. در عین حال هجوم عناوین هندی که به عنوان بخشی از Instant Game Collection عرضه شده پلیاستیشن ۴ را به شکل یک سیستم بازی ویدیویی حامی هندیها معرفی کرده است.
قدرت:
با اینکه هیچکس نمیتواند با اطمینان ادعا کند که پلیاستیشن ۴ قدرت بیشتری نسبت به اکسباکس وان دارد، اما چند بازی چندپلتفرمی نشان داده است که دستگاه سونی کمی بهتر عمل میکند. به عنوان مثال Call of Duty: Ghosts با وضوح ۱۰۸۰p در پلیاستیشن ۴ اجرا میشود ولی در اکسباکس وان با وضوح ۷۲۰p نمایش داده میشود. یا مثلا Battlefield 4 با وضوح ۹۰۰p در پلیاستیشن ۴ و ۷۲۰p در اکسباکس وان اجرا میشود. یا Assassin’s Creed IV: Black Flag در پلیاستیشن ۴ با وضوح ۱۰۸۰p و در اکسباکس وان با وضوح ۹۰۰p نمایش داده میشود. در میان چند عنوان دیگر نیز پلیاستیشن ۴ بازیها را با وضوح بیشتری نسبت به اکسباکس وان اجرا میکند.
در هر حال همه چیز فقط به قدرت گرافیکی ختم نمیشود. ارزیابی عملکرد یک سختافزار میتواند به عوامل متفاوت زیادی همچون نرخ فریم و فیزیک نیز وابسته باشد. این احتمال وجود دارد که در آینده توسعهدهندگان بازیهای خود را برای هر دو پلتفرم بسازند و در آن زمان است که تفاوتهای این دو سختافزار بیش از پیش نمایان میشود.
با این وجود هم اکنون کنسول جدید سونی کمی قدرتمندتر از اکسباکس وان شناخته میشود. جهت مقایسه، سونی پلیاستیشن ۳ را بر ساختمان Cell پایهگذاری کرد که همین مسئله باعث شد بازیهای چندپلتفرمی در همان ابتدای کار در اکسباکس ۳۶۰ کمی بهتر اجرا شوند. اما اینبار سونی به سراغ ساختمان معتبرتر x86 رفته است و به همین دلیل پلیاستیشن ۴ در حال ربودن گوی سبقت در مقایسه بازیهای چندپلتفرمی از اکسباکس وان است.
پلتفرم استریمینگ Twitch:
سونی یک گروه کوچک اما در حال گسترش از مشتریها دارد که به صورت رایگان با Twitch به ترویج پلیاستیشن ۴ میپردازند. این کنسول از همان روز انتشار از Twitch با یک رابط کاریری جدید و ساده پشتیبانی میکرد، معروفترین پلتفرم استریمینگ زنده برای بازیها. فقط کافی است دکمه به اشتراک گذاری را روی کنترلر فشار دهید و سپس گزینه broadcast gameplay را انتخاب کنید تا استریم زنده شروع شود.
استریم کردن اکنون به یکی از محبوبترین و موثرترین فعالیتها در بین جمعیت گیمرها تبدیل شده است. پیش از این عملیات ضبط و استریم گیمپلی کار بسیار دشواری بود و هر کسی از پس این کار برنمیآمد.
اما اکنون با پشتیبانی سونی از Twitch همه میتوانند یک بازی را استریم کنند و به همین ترتیب خیلی از گیمرها به مخاطبان زیادی هم دست یافتهاند که این استریمها را به صورت رایگان مشاهده میکنند.
پلیاستیشن Now:
پلیاستیشن Now هم یکی از نقاط قوت پلیاستیشن ۴ میباشد. ایده یک سرویس استریم بازیهای ویدیویی به سبک نتفلیکس خیلی ایده جالبی به نظر میرسد، هرچند همانطور که OnLive به این حقیقت پی برده ارائه آن با یک مدل تجارت موثر میتواند کار بسیار دشواری باشد.
با اینکه سونی در عمل نشان داده که پلیاستیشن Now چطور کار میکند اما هنوز سوالات بیجواب زیادی باقی مانده مثل اینکه چه هزینهای دارد یا چه بازیهایی در دسترس خواهد بود.
گرچه هنوز پلیاستیشن Now در دسترس نیست ولی همین وعده سرویسی مثل پلیاستیشن Now توجه خیلی از افراد را میتواند به پلیاستیشن ۴ جلب کند و این هم یکی از همان کارهای عاقلانه سونی است که در این رقابت آن را به کار گرفته.
انحصاریهای آینده:
در حالی که Titanfall میتواند به مایکروسافت در فروش اکسباکس وان کمک قابل توجهی کند، اما سونی هم در عناوین انحصاری بازیهای فوقالعادهای همچون Infamous: Second Son, The Order: 1866 و بخش تازهای از Uncharted را دارد.
سونی همواره در زمینه بازیهای انحصاری سابقه درخشانی داشته و عناوین بیشتر و بهتری را به صورت انحصاری ارائه میکند. در رقابت نسل قبل، پلیاستیشن ۳ بازیهای زیادی را – حتی شاید بیشتر از اکسباکس ۳۶۰ – به صورت انحصاری عرضه کرد و اگر در این دوره هم بتواند به همین شکل پیش برود بازیبازها همچنان به خرید کنسول سونی ادامه میدهند.